POJAM I ZNAČAJ MOTIVACIJE
Značaj motivacije u pogledu ponašanja u organizaciji vezan je za radove mnogih značajnih teoretičara neoklasične teorije organizacije. McGregor, Maslow, Herzberg, Mayo i mnogi drugi su dali značaj motivaciji kao temelju za mnoga istraživanja ponašanja pojedinaca i grupa u organizaciji i kao takva predstavlja predmet istraživanja za mnoge autore različite orijentacije: psihologa, sociologa, ekonomista, doktora, inženjera i dr. Pitanjem motivacije, praktično, danas se bave menadžeri koji su u direktnom kontaktu s ljudima.
Motivacija je jedan od faktora individualnog rada svakog pojedinca, a individualni faktori su motivacija, sposobnost, resursi i vanjske okolnosti. Na sposobnosti, resurse i unutrašnje okolnosti se može uticati, tako da se sposobnosti stiču edukacijom, treningom i praksom, resursi postoje ili ih se mogu obezbijediti, vanjske okolnosti djeluju nezavisno od naše volje, dok je motivacija ono što se formira unutar svakog pojedinca, pa je kompleksan pojam i izazov za menadžere. Motivacija je jedan od najvažnijih faktora vođenja.
Motivacija je sastavni dio čovjeka, a čovjek je najbitniji faktor svakog rada i napretka. Motivacija se odnosi na žudnju i napor kojim se zadovoljavaju ciljevi.
Ljudi rade da bi zadovoljili svoju potrebu, a nezadovoljena potreba stvara porive kod pojedinca. Usko vezani za motivaciju su motivatori, a to su faktori koji pojedinca potiču na djelovanje. Oni su sredstvo kojim se jednoj potrebi može dati prednost u odnosu na druge potrebe. Zadovoljstvo je ispunjenje koje se osjeća zbog ostvarene želje.
Kao menadžerska aktivnost, motivisanje zaposlenih je vrlo značajno, jer ih podstiče da obave predviđene poslove i da to urade na poželjan način, odnosno efektivno i efikasno. Motivisanje zaposlenih je značajno u svim organizacijama profitnim i neprofitnim i u svim periodima. Participacija je uslov za motivaciju. Stoga je posao menadžera u organizaciji navođenje ljudi da bi se ostvarili ciljevi organizacije zato što su ljudi svjesni da će se pri tome ostvariti njihovi sopstveni ciljevi.
U osnovi, zadatak motivacije ima četiri dimenzije:
- poboljšanje rezultata ljudskog rada,
- poboljšanje uslova rada i života u grupi/organizaciji,
- poboljšanje napora ka dostizanju ciljeva kompanije i
- poboljšanje uspješnosti menadžmenta.
TEMATSKE JEDINICE SEMINARA:
- Određenje i značaj motivacije za ponašanje u organizaciji
- Koraci i faze motivacije
- Motivacijske teorije
- Motivacija: mrkva i štap
- Hijerarhija potreba – Maslowa piramida
- Teorija “motivacija-higijena”
- Teorija “x” i teoriju “y”
- Poređenje četiri teorije motivacije
- Teorija očekivanja
- Teorija triju potreba
- Teorija pravednosti
- Teorija postavljanja ciljeva
- Teorija pojačanja
- Teorija socijalnog učenja
- Teorija tretiranja zaposlenih
- Porter-Lawrerov model očekivanja
- Mjerenje motivacije
- Uticaj obuke i razvoja kadrova na ponašanje u organizaciji
- Forme radnog angažovanja i motivacione tehnike
- Pitanja za raspravu
KLJUČNE RIJEČI:
motivacija (motivation), potrebe (needs), teorija hijerarhije potreba (theory of needs hierarchy), fiziološke potrebe (physiological needs), potrebe za sigurnošću (safety needs), potrebe za poštovanjem (esteem needs), potrebe za samodokazivanjem (self-actualization needs), teorija “x” (theory “x”), teorija “y” (theory “y”), teorija motivacija-higijena (motivation-hygiene theory), higijenski faktori (hygiene factors), teorija triju potreba (three-needs theory).
